De interventiekaart is een hulpmiddel voor schoolleiders en leraren in het primair, voortgezet en gespecialiseerd onderwijs. De kaart biedt een overzicht van betrouwbare en actuele kennisbronnen en handreikingen om het onderwijs in taal, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap duurzaam te verbeteren.
Lees eerst over evidence-informed werken, voordat u met de interventiekaart aan de slag gaat. Bij evidence-informed werken gebruikt een school kennis uit de wetenschap, de praktijk en de context van de eigen school om de basisvaardigheden te versterken.
OCW werkt deze pagina regelmatig bij. Hierbij voegt OCW nieuwe interventies en kennis toe.
Leeswijzer
De interventiekaart is ingedeeld per basisvaardigheid. Onder de kop ‘Verrijk je kennis’ staan links naar de laatste wetenschappelijke kennis binnen een kennisdomein. Die kennis helpt wanneer je rondkijkt of je verdiept in een passende aanpak. Onder ‘Handreikingen’ staan meer informatie, tips en inspiratie om die kennis toe te passen.
Tip: wilt u de linkjes in een nieuw tabblad openen, houd de ctrl-toets ingedrukt terwijl u een link aanklikt.
Taal
Verrijk je kennis
- Begrijpend lezen: samenhang tussen kennis, vaardigheden en context (Onderwijskennis.nl)
- Fonemisch bewustzijn: fundament voor het leren lezen (Onderwijskennis.nl)
- Vergroten en verdiepen van leesbegrip (Onderwijskennis.nl)
- Leesmotivatie in het po (Onderwijskennis.nl)
- Motiverend leesonderwijs in het vo (Onderwijskennis.nl)
- Technisch lezen in het po (Onderwijskennis.nl)
- Mondeling taalonderwijs: vier aanbevelingen voor de leraar (Onderwijskennis.nl)
- Schrijfonderwijs: wie schrijft die blijft (Onderwijskennis.nl)
- Effectieve didactiek voor spelling- en grammaticaonderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Taal en lezen in het speciaal onderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Taalstimulering en onderwijskansen (Onderwijskennis.nl)
- Vormgeven van taalgericht vakonderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Leer ze lezen (Didactief)
- Goed lees- en spellingonderwijs (Dyslexie Centraal)
-
Leidraad: Betekenisvol en functioneel taalonderwijs in groep 1-2 (Onderwijskennis.nl)
-
Leidraad: Betekenisvol en functioneel taalonderwijs in groep 3-8 (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
- Themapagina basisvaardigheid taal-Nederlands (SLO)
- Special: De basis op orde (Didactief)
- Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid (Inspectie van het Onderwijs)
- Reflectiewijzer Schrijfonderwijs (Inspectie van het Onderwijs)
- Kwaliteitswaaier: Effectief onderwijs in begrijpend lezen (Kennistafel Effectief Leesonderwijs)
- Rijke teksten (Taalunie)
- Lezen in het PO (Stichting Lezen, SLO en de Taalunie)
- Lezen in het vmbo (Stichting Lezen en SLO)
- Teamgids taal (po-vo) (SLO)
Rekenen-wiskunde
Verrijk je kennis
- Voorbereidend en beginnend rekenen in groep 1 en 2 (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen-wiskunde in groep 1 en 2 (Onderwijskennis.nl)
- Het belang van tellen (Onderwijskennis.nl)
- Aanvankelijk en gevorderd rekenen in groep 3, 4 en 5 (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen-wiskunde in bovenbouw po en onderbouw vo (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen-wiskunde in sbo en (v)so (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen in het sbo, so en vso (Onderwijskennis.nl)
- Passend rekenonderwijs voor verschillende leeftijden (Onderwijskennis.nl)
- Ondersteuning van de zwakste rekenaars (Onderwijskennis.nl)
- Vormen van instructie in het rekenonderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Maak bewuste keuzes in het aanbod (Onderwijskennis.nl)
- Leer ze rekenen (Didactief)
Handreikingen
- Themapagina Basisvaardigheden Rekenen-Wiskunde (SLO)
- Special: De basis op orde (Didactief)
- Reflectiewijzer Rekenen-Wiskunde (Inspectie van het Onderwijs)
- Vakoverstijgend Rekenen – Voor het middelbaar onderwijs (Vakoverstijgend-rekenen.nl)
- Acht praktische handvatten op school en in de les voor beter rekenonderwijs – (Doorloopjes.nl)
- Teamgids reken-wiskunde (po-vo) (SLO)
Burgerschap
Verrijk je kennnis
- Burgerschap: scholen als oefenplaatsen (Onderwijskennis.nl)
- Burgerschap: democratie en onderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Burgerschap: van wettelijke taak tot uitvoering (Onderwijskennis.nl)
- Burgerschapsonderwijs vormgeven in de klas (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
Digitale geletterdheid
Verrijk je kennis
- Mediawijsheid (Onderwijskennis.nl)
- Computational thinking (Onderwijskennis.nl)
- Voorwaarden voor digitale geletterdheid (Onderwijskennis.nl)
- Digitale geletterdheid: digitale informatievaardigheden (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
- Themapagina basisvaardigheden digitale geletterdheid (SLO)
- Reflectiewijzer digitale geletterdheid (Inspectie van het Onderwijs)
- Praatplaat digitale geletterdheid – Netwerk Mediawijsheid
- Handboek Digitale geletterdheid (Kennisnet)
- Handreiking professionalisering ICT bekwaamheid (Kennisnet)
- Special: Digitale Geletterdheid (Didactief September 2024)
- Special: Digitale geletterdheid (Didactief Juli 2023)
- Wijze lessen – digitale didactiek (Thomas Moore)
- Herbewerkt: Vier in balans-model (Digisprong)
- Onderzoek naar Mediawijsheid, desinformatie en online gedrag (Netwerk Mediawijsheid)
- Digitale geletterdheid in het onderwijs (Voor de klas)
Jonge Kind
De kleuterjaren vormen een cruciale periode waarin kinderen enorme sprongen maken in hun ontwikkeling. In deze vroege jaren wordt het fundament voor het latere leren van taal en rekenen gelegd, alsook voor andere vaardigheden, zoals werkhouding en doorzettingsvermogen.
Verrijk je kennis
- Onderwijskansen voor het jonge kind (Onderwijskennis.nl)
- Ouderbetrokkenheid (Onderwijskennis.nl)
- Leren en ontwikkelen door begeleid spel (Onderwijskennis.nl)
- Taalstimulering en onderwijskansen (Onderwijskennis.nl)
- Vroeg beginnen (Onderwijskennis.nl)
- Voorbereidend en beginnend rekenen in groep 1 en 2 (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
Leergebiedoverstijgend
Bij het verbeteren van de basisvaardigheden werk je als school ook aan andere activiteiten. Dit zijn randvoorwaarden die leerlingen nodig hebben om te kunnen leren. Deze randvoorwaarden zijn overkoepelend en daarom noemen we ze leergebiedoverstijgend. Voorbeelden zijn:
- Schoolontwikkeling en verbetercultuur (Onderwijskennis.nl)
- Curriculumontwikkeling op school (SLO)
- Pedagogisch-didactische vaardigheden van leraren (Onderwijskennis.nl)
- Leidraad: Werken vanuit hoge verwachtingen (Onderwijskennis.nl)
- Leidraad: Differentiatie als sleutel voor gelijke kansen (Onderwijskennis.nl)
Meer weten of zelf aan de slag gaan hiermee? Ook voor deze en andere randvoorwaarden biedt het NRO kennis en handreikingen.