Interventiekaart basisvaardigheden
De interventiekaart is een hulpmiddel voor alle scholen. Deze interventiekaart helpt om evidence-informed te werken aan het verbeteren van de basisvaardigheden. Het biedt kennis, handreikingen en inspiratie om het onderwijs in taal, rekenen-wiskunde, digitale geletterdheid en burgerschap duurzaam te verbeteren. De kaart is bedoeld voor schoolleiders en leraren in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs.
OCW werkt deze pagina regelmatig bij. Hierbij voegt OCW nieuwe interventies en kennis toe.
Hulp bij het lezen
De interventiekaart is ingedeeld per basisvaardigheid. Onder de kop ‘Verrijk je kennis’ staan links naar de laatste wetenschappelijke kennis binnen een kennisdomein. Die kennis helpt wanneer je rondkijkt of je verdiept in een passende aanpak. Onder ‘Handreikingen’ staan meer informatie, tips en inspiratie om die kennis toe te passen.
Taal
Verrijk je kennis
- Begrijpend lezen: samenhang tussen kennis, vaardigheden en context (Onderwijskennis.nl)
- Fonemisch bewustzijn: fundament voor het leren lezen (Onderwijskennis.nl)
- Vergroten en verdiepen van leesbegrip (Onderwijskennis.nl)
- Leesmotivatie in het po (Onderwijskennis.nl)
- Motiverend leesonderwijs in het vo (Onderwijskennis.nl)
- Technisch lezen in het po (Onderwijskennis.nl)
- Mondeling taalonderwijs: vier aanbevelingen voor de leraar (Onderwijskennis.nl)
- Schrijfonderwijs: wie schrijft die blijft (Onderwijskennis.nl)
- Effectieve didactiek voor spelling- en grammaticaonderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Taal en lezen in het speciaal onderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Taalstimulering en onderwijskansen (Onderwijskennis.nl)
- Vormgeven van taalgericht vakonderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Leer ze lezen (Didactief)
- Goed lees- en spellingonderwijs (Dyslexie Centraal)
Handreikingen
- Themapagina basisvaardigheid taal-Nederlands
- Special: De basis op orde (Didactief)
- Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid (Inspectie van het Onderwijs)
- Reflectiewijzer Schrijfonderwijs (Inspectie van het Onderwijs)
- Kwaliteitswaaier: Effectief onderwijs in begrijpend lezen (Kennistafel Effectief Leesonderwijs)
- Rijke teksten (Taalunie)
- Lezen in het PO ( Stichting Lezen, SLO en de Taalunie)
- Lezen in het vmbo (Stichting Lezen en SLO)
- Teamgids taal (po-vo) (SLO)
Rekenen-wiskunde
Verrijk je kennis
- Voorbereidend en beginnend rekenen in groep 1 en 2 (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen-wiskunde in groep 1 en 2 (Onderwijskennis.nl)
- Het belang van tellen (Onderwijskennis.nl)
- Aanvankelijk en gevorderd rekenen in groep 3, 4 en 5 (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen-wiskunde in bovenbouw po en onderbouw vo (Onderwijskennis.nl)
- Rekenen-wiskunde in sbo en (v)so (Onderwijskennis.nl)
- Leer ze rekenen (Didactief)
Handreikingen
- Themapagina Basisvaardigheden Rekenen-Wiskunde (SLO)
- Special: De basis op orde (Didactief)
- Reflectiewijzer Rekenen-Wiskunde (Inspectie van het Onderwijs)
- Vakoverstijgend Rekenen – Voor het middelbaar onderwijs (Vakoverstijgend-rekenen.nl)
- Acht praktische handvatten op school en in de les voor beter rekenonderwijs – (Doorloopjes.nl)
- Teamgids reken-wiskunde (po-vo) (SLO)
Burgerschap
Verrijk je kennnis
- Burgerschap: scholen als oefenplaatsen (Onderwijskennis.nl)
- Burgerschap: democratie en onderwijs (Onderwijskennis.nl)
- Burgerschap: van wettelijke taak tot uitvoering (Onderwijskennis.nl)
- Burgerschapsonderwijs vormgeven in de klas (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
- Themapagina basisvaardigheden burgerschap (SLO)
- Doelgericht werken aan burgerschap (SLO)
- Reflectiewijzer ‘Aan de slag met burgerschapsonderwijs’ (Inspectie van het Onderwijs)
- Ijkpunten voor goed burgerschapsonderwijs (School en Veiligheid)
- Special: Burgerschapsonderwijs (Didactief)
Digitale geletterdheid
Verrijk je kennis
- Mediawijsheid (Onderwijskennis.nl)
- Computational thinking (Onderwijskennis.nl)
- Voorwaarden voor digitale geletterdheid (Onderwijskennis.nl)
- Digitale geletterdheid: digitale informatievaardigheden (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
- Themapagina basisvaardigheden digitale geletterdheid (SLO)
- Reflectiewijzer digitale geletterdheid (Inspectie van het Onderwijs)
- Praatplaat digitale geletterdheid – Netwerk Mediawijsheid
- Handboek Digitale geletterdheid (Kennisnet)
- Handreiking professionalisering ict bekwaamheid (Kennisnet)
- Special Digitale Geletterdheid (Didactief September 2024)
- Special: Digitale geletterdheid (Didactief Juli 2023)
- Wijze lessen – digitale didactiek (Thomas Moore)
- Herbewerkt Vier in balans-model (Digisprong)
- Onderzoek naar Mediawijsheid, desinformatie en online gedrag (Netwerk Mediawijsheid)
- Digitale geletterdheid in het onderwijs (Voor de klas)
Jonge Kind
De kleuterjaren vormen een cruciale periode waarin kinderen enorme sprongen maken in hun ontwikkeling. In deze vroege jaren wordt het fundament voor het latere leren van taal en rekenen gelegd, alsook voor andere vaardigheden, zoals werkhouding en doorzettingsvermogen.
Verrijk je kennis
- Onderwijskansen voor het jonge kind (Onderwijskennis.nl)
- Ouderbetrokkenheid (Onderwijskennis.nl)
- Taalstimulering en onderwijskansen (Onderwijskennis.nl)
- Leerkrachtverwachtingen (Onderwijskennis.nl)
- Vroeg beginnen (Onderwijskennis.nl)
- Het belang van tellen (Onderwijskennis.nl)
Handreikingen
- Toolkit Jonge Kind (Onderwijskennis.nl)
- Landelijk Expertisecentrum Jonge Kind (Lejk.nl)
- Thematiseren met jonge kinderen (SLO)
- Doelen jonge kind (SLO)
Leergebiedoverstijgend
Bij het verbeteren van de basisvaardigheden werk je als school ook aan andere activiteiten. Dit zijn randvoorwaarden die leerlingen nodig hebben om te kunnen leren. Deze randvoorwaarden zijn overkoepelend en daarom noemen we ze leergebiedoverstijgend. Voorbeelden zijn:
- Formatief evalueren;
- Pedagogisch-didactische vaardigheden van leraren;
- Verbeteren van analyseren van leerlingresultaten;
- Sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen;
- Zelfregulerend leren;
- Differentiatie.
Meer weten of zelf aan de slag gaan hiermee? Ook voor deze en andere randvoorwaarden biedt het NRO kennis en handreikingen.